威妥玛式拼音法
Wade-Giles romanization
    中国清末至1958年汉语拼音方案公布前，中国和国际上流行的中文拼音方案。又称威妥玛-翟理斯式拼音。T.F.威妥玛（1818～1895），英国人。从1841年起在英国驻华使馆任职。1871年升为英国驻华公使。1883年回国。1888年起在剑桥大学任教授，讲授汉语，直至1895年逝世。威妥玛在华任职期间，使用他根据北京读书音制订的拉丁字母拼音方案给汉字注音。这个方案以后被普遍用来拼写中国的人名、地名等，一般称为威妥玛式拼音。威妥玛式拼音，虽然保持了接近英文拼法的一些特点，但是并不完全迁就英文的拼写习惯。它的最大缺点是没有充分考虑汉语的语音特点，拘泥于国际习惯，沿袭了前人使用送气符号来表示声母的办法。在实际应用中，送气符号常常被省略，因而造成很大的混乱。
汉语拼音—韦氏拼音对照表
简单回顾中国方块文字拼音的历程，大致经过了威妥玛拼音法、注音字母法和汉语拼音法。威妥玛（Sir Thomas Wade）是英国人，曾于19世纪末任英国驻华公使，参与八国联军镇压义和
团运动。此人以罗马字母为汉字注音，创立威氏拼音法。后来H.A.Giles稍加修订，合称WG威氏拼音法（Wade-Giles System）。此法被广泛应用于汉语人名地名的英译，影响较大。 注音字母法是民国初年黎锦熙等学者创制的。当时一批学者倡导国语运动与汉字简化运动，呼吁简化汉字，给汉字注音。1918年11月泛的拼音23日，北洋政府教育部公布注音字母表。
汉语拼音—韦氏拼音对照表
Pinyin to Wade-Giles Conversion Table
a -- a
ai -- ai
an -- an
ang -- ang
ao -- ao
ba -- pa
bai -- pai
ban -- pan
bang -- pang
bao -- pao
bei -- pei
ben -- pen
beng -- peng
bi -- pi
bian -- pien
biao -- piao
bie -- pieh
bin -- pin
bing -- ping
bo -- po
bu -- pu
ca -- ts'a
cai -- ts'ai
can -- ts'an
cang -- ts'ang
cao -- ts'ao
ce -- ts'e
cen -- ts'en
ceng -- ts'eng
cha -- ch'a
chai -- ch'ai
chan -- ch'an
chang -- ch'ang
chao -- ch'ao
che -- ch'e
chen -- ch'en
cheng -- ch'eng
chi -- ch'ih
chong -- ch'ung
chou -- ch'ou
chu -- ch'u
chuai -- ch'uai
chuan -- ch'uan
chuang -- ch'uang
chui -- ch'ui
chun -- ch'un
chuo -- ch'o
ci -- tz'u
cong -- ts'ung
cou -- ts'ou
cu -- ts'u
cuan -- ts'uan
cui -- ts'ui
cun -- ts'un
cuo -- ts'o
da -- ta
dai -- tai
dan -- tan
dang -- tang
dao -- tao
de -- te
deng -- teng
di -- ti
dian -- tien
diao -- tiao
die -- tieh
ding -- ting
diu -- tiu
dong -- tung
dou -- tou
du -- tu
duan -- tuan
dui -- tui
dun -- tun
duo -- to
e -- o
en -- en
er -- erh
fa -- fa
fan -- fan
fang -- fang
fei -- fei
fen -- fen
feng -- feng
fo -- fo
fou -- fou
fu -- fu
ga -- ka
gai -- kai
gan -- kan
gang -- kang
gao -- kao
ge -- ko
gen -- ken
geng -- keng
gong -- kung
gou -- kou
gu -- ku
gua -- kua
guai -- kuai
guan -- kuan
guang -- kuang
gui -- kuei
gun -- kun
guo -- kuo
ha -- ha
hai -- hai
han -- han
hang -- hang
hao -- hao
he -- ho
hei -- hei
hen -- hen
heng -- heng
hong -- hung
hou -- hou
hu -- hu
hua -- hua
huai -- huai
huan -- huan
huang -- huang
hui -- hui
hun -- hun
huo -- huo
ji -- chi
jia -- chia
jian -- chien
jiang -- chiang
jiao -- chiao
jie -- chieh
jin -- chin
jing -- ching
jiong -- chiung
jiu -- chiu
ju -- chü
juan -- chüan
jue -- chüeh
jun -- chün
ka -- k'a
kai -- k'ai
kan -- k'an
kang -- k'ang
kao -- k'ao
ke -- k'o
ken -- k'en
keng -- k'eng
kong -- k'ung
kou -- k'ou
ku -- k'u
kua -- k'ua
kuai -- k'uai
kuan -- k'uan
kuang -- k'uang
kui -- k'uei
kun -- k'un
kuo -- k'uo
lü -- lü
la -- la